-
دوراهی برق پاک
گذار به انرژی‌های پاک به اولویتی جهانی تبدیل شده، اما تخمین هزینه‌های آن به دلیل عدم قطعیت‌های فناوری، سیاستی و ژئوپلیتیک چالش‌برانگیز است. برآوردهای اس‌اندپی گلوبال نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای مقابله با تغییرات اقلیمی تا ۲۰۳۰ به ۳/۶ تا ۷/۶ تریلیون دلار در سال و تا ۲۰۳۵ به ۸ تریلیون دلار خواهد رسید. کشورهای جنوب جهانی، به‌ویژه در مناطق فقیرتر، در تأمین منابع مالی آن با چالش‌های جدی روبه‌رو هستند.
-
درس‌های معدنی زیمبابوه
تجربه زیمبابوه نشان می‌دهد که منابع معدنی تنها در صورت مدیریت درست می‌توانند به توسعه اقتصادی منجر شوند. کشورهای موفقی مانند فنلاند و شیلی، با استفاده از معادن به‌عنوان پایه‌ای برای صنعتی‌سازی، پیوندهای قوی با سایر بخش‌های اقتصاد ایجاد کرده‌اند. زیمبابوه نیز در مسیر گذار از خام‌فروشی به صنعتی‌سازی است. این رویکرد می‌تواند برای ایران، با منابع متنوع معدنی، الهام‌بخش باشد.
-
میدان مین
این گزارش با تکیه بر تحلیل‌های متخصصان مک‌کنزی و تجربیات شرکت‌های پیشرو در بازارهای جهانی تهیه شده و نشان می‌دهد که بازار جهانی ادغام و تملک در سال ۲۰۲۴ تا حدودی بهبود یافته، اما همچنان فاصله قابل‌توجهی با سطح انتظارات سرمایه‌گذاران دارد. بر اساس این تحلیل، بسیاری از صنایع با چالش‌های متعددی مواجهند و برای رشد و توسعه پایدار، نیازمند تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه و راهبردی‌تری هستند.
-
نوآوری، پایداری و سودآوری
صنعت معدن و فلزات در آستانه تغییر پارادایم قرار دارد. شرکت‌هایی که بتوانند فناوری‌های جدید را با استراتژی‌های اقتصاد چرخشی و پایداری ترکیب کنند، احتمالاً در این بازار رقابتی پیشتاز خواهند بود. با این حال، موفقیت به عوامل متعددی بستگی دارد. در این محیط پیچیده، شرکت‌های معدنی که بتوانند تعادل بین نوآوری، پایداری، و سودآوری را حفظ کنند، بهترین شانس را برای موفقیت خواهند داشت.
-
جهش زنجیره
موفقیت یا شکست در ادغام و تملک، به مجموعه‌ای از عوامل بستگی دارد. از ارزیابی دقیق شرکت‌های هدف و هم‌راستایی استراتژیک میان آنها گرفته تا مدیریت کارآمد فرآیند یکپارچه‌سازی و توانایی واکنش سریع به نوسانات دینامیک بازار. ادغام‌های موفق اما معمولاً نتیجه برنامه‌ریزی دقیق، رهبری قوی و درک عمیق از شرایط بازار هستند. در مقابل، شکست‌ها اغلب به دلیل ارزیابی‌های سطحی، انطباق ضعیف استراتژی‌ها و عدم مدیریت صحیح و به موقع به وقوع می‌پیوندند.
-
مرز نادیده نوآوری
دموکراتیزه کردن دسترسی به مسیرهای نوآوری، کلیدی برای رشد بلندمدت و کاهش نابرابری‌هاست. اگر بتوانیم استعدادهای پنهان را کشف و آنها را به کار بگیریم، می‌توانیم رشد اقتصادی بالاتری داشته باشیم و هم‌زمان چالش‌های اساسی مانند گذار به انرژی سبز، پایداری بدهی‌های عمومی، کاهش فقر و شکاف‌های جنسیتی و بین‌نسلی را بهتر مدیریت کنیم.
-
توفان بزرگ
چین در حال تجربه انفجاری در حوزه هوش مصنوعی است. مدل‌های جدید، سرمایه‌گذاری‌های عظیم و حمایت‌های دولتی، این کشور را به یکی از پیشگامان این عرصه تبدیل کرده است. اما آیا چین می‌تواند در این رقابت از غرب پیشی بگیرد؟ تحلیلگران بازار می‌گویند شرکت‌هایی که بخواهند سرمایه‌گذاری‌های بزرگی در چین جذب کنند، باید از DeepSeek استفاده کنند.
-
تماشاگر رقابت منطقه
در خاورمیانه جدید، کشورهایی چون عربستان و پاکستان با جذب سرمایه و دیپلماسی اقتصادی، در حال بازتعریف نقش منطقه‌ای خود هستند، در حالی‌که چین نقش پیشران را ایفا می‌کند. اما ایران، تحت فشار تحریم‌ها و نبود راهبرد منسجم، از رقابت عقب مانده است. اگر تهران سیاست‌های اقتصادی و صنعتی خود را بازنگری نکند، ممکن است جایگاهش را در نظم نوین ژئو-اقتصادی از دست بدهد.
-
تب طلا در چنگیزستان
با عبور افزایش بهای اونس طلا، کشورهای آسیای مرکزی به‌ویژه قرقیزستان، ازبکستان و تاجیکستان، در آستانه تحولی اقتصادی قرار گرفته‌اند. طلا، که بزرگ‌ترین محصول صادراتی این کشورها محسوب می‌شود، رشد اقتصادی منطقه را به ۷/۵ درصد در سال رسانده و ذخایر طلای آن را به ۲۵۹ میلیارد دلار افزایش داده است.
-
رازهای کثیف بازیافت
بازیافت زباله، آن‌طور که عموم تصور می‌کنند، فرآیندی پاک و پایدار نیست. بسیاری از زباله‌های پلاستیکی و الکترونیکی کشورهای ثروتمند، به جای بازیافت اصولی، به کشورهای فقیرتر صادر می‌شوند، جایی که اغلب بدون نظارت و به شیوه‌هایی آلاینده و خطرناک پردازش یا رها می‌شوند.
-
دستاورد پاک
استارت‌آپ «بوستون‌متال» رآکتور صنعتی خود را برای تولید فولاد راه‌اندازی و در اواسط فوریه حدود یک تن مواد تولید کرد. رویکرد این شرکت در تولید فولاد با استفاده از برق و فرآیند الکترولیز اکسید مذاب (MOE) متفاوت از روش‌های سنتی است. به جای استفاده از کُک و تولید دی‌اکسید کربن، این فرآیند با عبور جریان برق از سنگ‌آهن و مواد دیگر، آهن را تولید و اکسیژن آزاد می‌کند. اگر از انرژی‌های تجدیدپذیر یا هسته‌ای استفاده شود، این روش می‌تواند اثرات زیست‌محیطی تولید فولاد را به طور چشمگیری کاهش دهد.
-
توسعه ناتمام
صنعت فولاد ایران با وجود ظرفیت‌های فراوان، از تحقق اهداف چشم‌انداز ۱۴۰۴ فاصله زیادی دارد. ضعف در برنامه‌ریزی، تعدد نهادهای تصمیم‌گیر، تحریم، فقدان شفافیت، مشکلات بورس کالا، چالش‌های انرژی و حمل‌ونقل از دلایل اصلی این عقب‌ماندگی‌اند. برای خروج از این وضعیت، هم‌افزایی میان دولت و بخش‌خصوصی، اصلاح سیاست‌ها و تقویت زنجیره ارزش فولاد ضرورت دارد تا ایران جایگاه شایسته‌اش را در بازار جهانی را حفظ و ارتقا بخشد.
-
چرا فرآوری معدنی برای امنیت ملی اهمیت دارد؟
بهتر است دولت‌های غربی بخش‌هایی از صنعت فرآوری فلزات را ملی کنند تا بتوانند با چین رقابت کنند. تأسیسات فرآوری مواد معدنی، مانند کارخانه‌های ذوب فلزات، باید به عنوان یک مساله امنیت ملی در نظر گرفته شوند. بدون حمایت قابل توجه دولت‌ها، کشورهای غربی همچنان به چین برای تأمین مواد معدنی حیاتی وابسته خواهند بود.
-
نبرد منابع
آفریقا به عنوان قاره‌ای غنی از ذخایر معدنی در سال‌های اخیر به یکی از مقاصد جذاب برای سرمایه‌گذاری در بخش معدن و فلزات تبدیل شده است. منابع طبیعی متنوع از طلا و الماس گرفته تا مس، بوکسیت و سنگ‌آهن فرصت‌های گسترده‌ای برای توسعه صنعتی فراهم کرده‌اند. در این گزارش به طور ویژه بر سنگ‌آهن و زنجیره تولید فولاد تمرکز می‌کنیم. این مواد نقش کلیدی در زیرساخت و اقتصاد صنعتی دارند و کشورهای آفریقایی نیز در تلاشند تا با بهره‌برداری بهینه از آنها ارزش افزوده بیشتری برای خود ایجاد کنند.
-
مذاکره‌گران ماشینی
در دنیایی که هوش مصنوعی به سرعت مرزهای انسان‌محور را درمی‌نوردد، مذاکره نیز از این تغییر بزرگ بی‌نصیب نمانده است. این گزارش نشان می‌دهد چگونه ماشین‌ها نه‌تنها در گفت‌وگو و تنظیم قراردادها وارد شده‌اند، بلکه در بسیاری موارد بهتر و سریع‌تر از انسان‌ها عمل می‌کنند.
-
سپر یا شمشیر؟
در جهانی که شرکت‌ها برای جمع‌آوری نقدینگی رقابت می‌کنند، مدیران باید پیش از انباشت ثروت، دو بار فکر کنند. آیا انباشت پول نقد واقعا نشانه موفقیت است، یا می‌تواند تله‌ای برای شرکت‌ها باشد؟. در حالی که شرکت‌ها طی سال‌های گذشته توانسته بودند از نقدینگی خود برای خریدهای بزرگ استفاده کند، در سال ۲۰۲۵، با کاهش بازده سرمایه، این استراتژی زیر سوال رفته است. به گفته تحلیلگران، انباشت نقدینگی می‌تواند نشانه‌ای از محافظه‌کاری بیش از حد باشد که مانع رشد شرکت‌ها می‌شود.
-
فناوری به تنهایی کافی نیست!
تنها داشتن فناوری پیشرفته برای دستیابی به رشد اقتصادی کافی نیست؛ بلکه نحوه تنظیم و توزیع قدرت ناشی از فناوری در بستر نهادهای سیاسی و اقتصادی است که سرنوشت جوامع را رقم می‌زند.
-
دماسنج تولید
«سرمایه‌گذاری برای تولید» وقتی معنا پیدا می‌کند که زمین بازی اقتصاد، امن و قابل پیش‌بینی باشد. بدون ثبات، حتی بهترین شعارها هم راه به جایی نمی‌برند. اقتصاد ایران، سال‌هاست زیر بار تصمیم‌های لحظه‌ای، نرخ‌های پرنوسان و مقررات متغیر، سرمایه را فراری داده است. اگر قرار است تولید جان بگیرد، باید آغوش اقتصاد را برای سرمایه‌گذار امن و قابل پیش‌بینی کرد؛ وگرنه فرصت‌ها باز هم به سمت مقصدی دیگر کوچ خواهند کرد.
-
نسخه برقی
گزارش پیش‌روی، تحلیلی جامع و روشن از تغییرات سیاست‌های قیمت‌گذاری برق صنعتی برای سال ۱۴۰۴ ارائه می‌دهد و به طور خاص، تاثیر آن بر صنایع انرژی‌بر مانند آلومینیوم، سیمان، فروآلیاژها و فولاد را بررسی می‌کند. با ارزیابی تاثیر تعرفه‌ها بر هزینه‌ها، رقابت‌پذیری و استراتژی‌های توسعه، این گزارش به مدیران و کارشناسان صنایع معدنی کمک می‌کند تا تصمیمات بهینه‌تری برای کاهش هزینه‌های انرژی اتخاذ کنند.
-
غول‌ها در تکاپو
غول‌های معدنی جهان با سرمایه‌های کلان و استراتژی‌های تهاجمی، وارد رقابتی نفس‌گیر شده‌اند؛ رقابتی که دیگر صرفاً درباره افزایش تولید نیست، بلکه به معنای تضمین بقا در دنیایی است که مس، به یک سلاح ژئوپلیتیکی تبدیل شده است. نوآوری در فناوری، بازیافت و بهینه‌سازی مصرف انرژی، سلاح‌های اصلی این نبرد هستند. در عین حال، موج ادغام و تملک، به شرکت‌ها قدرت مقیاس، کاهش هزینه و دسترسی به ذخایر تازه را می‌دهد. تنها بازیگرانی که این ابزارها را هوشمندانه تلفیق کنند، می‌توانند در این میدان پرمخاطره، پیروز شوند.
-
نیروی کار پنهان
داستان هوش مصنوعی، داستان انسان‌هایی است که در سایه ماشین‌ها کار می‌کنند. از راجش در هوبلی هند گرفته تا کریستال در میشیگان آمریکا، این کارگران گمنام هستند که به فناوری جان می‌دهند. اما همان‌طور که فی لی می‌گوید: پرورش یک مدل هوش مصنوعی، مثل پرورش یک کودک است. زمان می‌برد، و بدون انسان‌ها، این کودک هرگز بزرگ نخواهد شد.
-
مرز تاب‌آوری
یکی از راهکارهای ترسیم چشم‌اندازهای آتی و تحلیل سناریوهای آینده‌نگر، تحلیل فاکتورهای ریسک مرتبط با پدیده مورد تحلیل است. از نظر نگارنده این یادداشت در حال حاضر، ازجمله فاکتورهای ریسک حیاتی برای بخش صنعت و تبعا اقتصاد ایران در وضعیت کنونی، مساله انرژی و واردات است. از این رو در این تحلیل تلاش می‌شود چشم‌اندازی از بخش صنعت ایران با در نظر گرفتن فاکتورهای ریسک مذکور ارائه شود.
-
تصویر فریبنده
هوش مصنوعی ابتدا به عنوان یک دستیار برای انجام وظایف روزمره مانند مراقبت از فرزندان یا شستن ظرف‌ها تصور می‌شد تا انسان‌ها بتوانند به شغل خود بپردازند. اما واقعیت این است که این فناوری در حال تصاحب مشاغل انسانی است و به رقیبی تبدیل شده که ممکن است جایگاه‌های شغلی را از آن خود کند. این تحول، پرسشی بزرگ را مطرح می‌کند: چه آینده‌ای برای انسان‌ها در دنیای پر از هوش مصنوعی خواهد بود؟
-
از تصدی‌گری به تسهیل‌گری
در گزارش جهانی سرمایه‌گذاری ۲۰۲۴ کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل، اهمیت دولت دیجیتال به عنوان ابزاری برای تسهیل فرآیندهای سرمایه‌گذاری به وضوح مورد تاکید قرار گرفته است. تغییر از تصدی‌گری به تسهیل‌گری در حکمرانی، به معنای کاهش مداخلات مستقیم دولت در فعالیت‌های اقتصادی و تمرکز بر ایجاد زیرساخت‌های نهادی و فنی برای ارتقای فضای سرمایه‌گذاری است. این روند مستلزم بازنگری در نقش دولت، بهبود شفافیت، کارآمدسازی فرآیندها و پاسخگویی بیشتر نهادهای عمومی است.
-
برنده نهایی
تایلند، اندونزی و ویتنام در رقابتی فشرده برای جذب سرمایه‌گذاری در صنعت خودروهای برقی قرار دارند، اما هرکدام با چالش‌هایی روبه‌رو هستند. تایلند با مشوق‌های مالی، اندونزی با کنترل منابع نیکل و ویتنام با حمایت از وین‌فست، مسیرهای متفاوتی را دنبال می‌کنند. با این‌حال، وابستگی شدید به چین و خطر اشباع بازار جهانی، چشم‌انداز موفقیت را نامطمئن کرده است. بسیاری معتقدند، برنده اصلی در رقابت میان این سه کشور را نه دولت‌ها، بلکه استراتژی‌های چین تعیین می‌کند.
-
اعتمادسازی معدنی
آرژانتین، پس از دو دهه سیاست‌های مالی سهل‌انگارانه و کسری بودجه‌ای که در دهه 2010 به‌طور متوسط 5درصد تولید ناخالص داخلی بود، در حال بازنویسی داستان اقتصادی خود است. رژیم تشویقی سرمایه‌گذاری برای پروژه‌های کلان (RIGI)، با معافیت‌های مالیاتی 10ساله و تضمین‌های ارزی برای پروژه‌های بالای 200 میلیون دلار، سیگنالی قوی به سرمایه‌گذاران جهانی ارسال کرده است. طبق گزارش بانک جهانی، جریان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در بخش معدن آرژانتین در سال 2024 به 2/3 میلیارد دلار رسیده؛ رشدی 40درصدی نسبت به سال قبل. اما این معجزه چطور اتفاق افتاد؟
-
در آستانه توفان
تحولات زیست‌محیطی و اقتصادی در خاورمیانه، دیگر یک پیش‌بینی دور از ذهن نیست، بلکه واقعیتی است که نشانه‌های آن از هم‌اکنون آشکار شده است. افزایش دما، کاهش منابع آب، تشدید آلودگی و ناآرامی‌های اجتماعی، کشورها را وادار به تغییر در سیاست‌های توسعه‌ای خود خواهد کرد. این گزارش با نگاه به مطالعه اخیر بانک جهانی، چالش‌های اقلیمی ایران، عربستان سعودی، امارات متحده عربی و عراق را بررسی می‌کند و شوک‌های آینده این کشورها را تحلیل می‌کند.
-
تله تکنولوژی
این گزارش تحلیلی، به یکی از جدی‌ترین بحران‌های پیش‌روی صنعت فولاد می‌پردازد؛ کاهش عیار سنگ آهن و تاثیر آن بر آینده فولاد سبز. با بررسی دقیق شکاف میان عرضه و تقاضای جهانی سنگ آهن با عیار بالا، چالش‌های تکنولوژیکی، پیامدهای اقلیمی و فشارهای ژئوپلیتیک، خواننده درمی‌یابد که چگونه این بحران می‌تواند زنجیره تامین فولاد را متحول، اهداف اقلیمی را تهدید و موقعیت ایران در بازار جهانی را به خطر بیندازد.
-
بازسازی توان تولید
سال جاری به سرمایه‌گذاری در تولید نام‌گذاری شده است تا توجه ویژه‌ای به توسعه زیرساخت‌ها، نوسازی تجهیزات و افزایش بهره‌وری در بخش‌های مختلف اقتصادی کشور جلب شود. با توجه به چالش‌های اقتصادی، تحریم‌ها و نیاز به تقویت تولید ملی، این نام‌گذاری به‌عنوان یک اقدام راهبردی برای جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی، بهبود فرآیندهای تولید و رفع موانع اقتصادی صورت گرفته است. هدف آن ارتقای توان رقابتی و ایجاد اشتغال پایدار از طریق رشد پایدار در بخش تولید است.
-
زندگی با روبات‌ها
گزارش فوریه ۲۰۲۵ مجمع جهانی اقتصاد (WEF) و مک‌کینزی با عنوان «مراکز استعدادیابی: ضرورتی در حال تحول برای تولید» بر اهمیت انسان‌ها در صنعت تولید، حتی در عصر سلطه تکنولوژی تاکید دارد. این گزارش هشدار می‌دهد که بیش از نیمی از نیروی کار تا ۲۰۳۰ نیاز به آموزش مجدد دارند و با نقل داستان‌هایی از تایلند تا برزیل، ثابت می‌کند که سرمایه‌گذاری خلاقانه و محلی‌سازی‌شده می‌تواند هم سود را بالا ببرد و هم زندگی کارگران را دگرگون کند.