پایگاه خبری تحلیلی ایراسین، در چشم‌انداز اقتصادی ایران که با تحریم‌های بین‌المللی و ناترازی‌های داخلی دست و پنجه نرم می‌کند، شرط‌بندی‌های بزرگ صنعتی جسارتی دوچندان می‌طلبد. فولاد مبارکه، بزرگترین تولیدکننده فولاد منطقه، دقیقاً در حال انجام همین کار است. این شرکت با یک سبد سرمایه‌گذاری چند میلیارد یورویی تحت عنوان «مسیر ماندگار»، برای یک جهش استراتژیک برنامه‌ریزی می‌کند. اما هسته اصلی این جاه‌طلبی، صرفاً افزایش تناژ تولید نیست، بلکه یک چرخش هوشمندانه به سمت تولید محصولات پیچیده‌تر، با کیفیت‌تر و با حاشیه سود بالاتر است؛ حرکتی از رقابت بر سر قیمت به رقابت بر سر کیفیت و ارزش افزوده.

خلق یک موتور ارزش آفرین

در مرکز این استراتژی، پروژه عظیم نورد گرم ۲ قرار دارد؛ یک طرح ۴.۲ میلیون تنی برای تولید ورق گرم ویژه که چیزی فراتر از یک خط تولید جدید است. این پروژه که قرار است در سال ۱۴۰۶ به بهره‌برداری برسد، در واقع یک «ماشین جایگزینی واردات» و یک «موتور ارزش‌آفرینی» به شمار می‌رود که برای حل دو مشکل اساسی طراحی شده است.

نخست، فولاد مبارکه با مازاد تولید تختال (محصول نیمه‌نهایی) مواجه است. بدون ظرفیت نورد کافی، شرکت مجبور به فروش این محصول با ارزش افزوده پایین در بازار می‌شود. نورد گرم ۲ این چرخه خام‌فروشی را متوقف کرده و با تبدیل تختال به ورق‌های ویژه، ارزش افزوده قابل توجهی را در داخل زنجیره شرکت حفظ می‌کند.

دوم و مهم‌تر از آن، این پروژه مستقیماً صنایع کلیدی پایین‌دستی ایران، به‌ویژه صنعت خودروسازی را هدف قرار داده است. خودروسازان ایرانی برای تولید محصولات باکیفیت، نیازمند ورق‌های فولادی با استانداردهای بالا هستند که بخش بزرگی از آن از طریق واردات تأمین می‌شود. نورد گرم ۲ با تولید ورق‌های عریض‌تر، با ضخامت‌های دقیق و کیفیت سطحی بالا، این وابستگی را کاهش داده و به ارتقای کل زنجیره صنعتی کشور کمک می‌کند. این پروژه که به تنهایی آینده صنعت فولاد کشور را تحت تأثیر قرار می‌دهد، با پیش‌بینی درآمد صادراتی سالانه ۹۴۲ میلیون دلار و سود خالص ۱۸۷ میلیون دلار، نشان‌دهنده بلوغ استراتژیک شرکتی است که نقش خود را نه به عنوان یک تولیدکننده صرف، بلکه به عنوان یک توانمندساز صنعتی بازتعریف می‌کند. تأمین مالی ارزی این طرح نیز از طریق اوراق مرابحه، نشان از اعتماد به بازگشت سرمایه بالای آن دارد.

گسترش به بازارهای تخصصی

جاه‌طلبی فولاد مبارکه به ورق‌های خودرو محدود نمی‌شود. این شرکت به طور همزمان در حال ورود به بازارهای تخصصی دیگری است که هر یک به نوبه خود یک گام استراتژیک محسوب می‌شود. یک نمونه بارز، سرمایه‌گذاری در خطوط تولید ورق‌های آلیاژی است. این پروژه با ظرفیت مجموع ۵۰۰ هزار تن، به سه بخش کلیدی تقسیم می‌شود: ۲۰۰ هزار تن ورق زنگ‌نزن (Stainless Steel)، ۱۰۰ هزار تن ورق الکتریکی جهت‌دار (Grain-Oriented) و ۲۰۰ هزار تن ورق الکتریکی غیرجهت‌دار (Non-Oriented). این اقدام یک حرکت مستقیم به قلب صنایع پیشرفته است. ورق‌های الکتریکی، ماده اولیه حیاتی برای ساخت موتورها و ترانسفورماتورهای با راندمان بالا هستند و ورق‌های زنگ‌نزن، ستون فقرات صنایع لوازم خانگی مدرن و تجهیزات فرآیندی را تشکیل می‌دهند. این سرمایه‌گذاری نه تنها کشور را از واردات این محصولات استراتژیک بی‌نیاز می‌کند، بلکه فولاد مبارکه را از یک تولیدکننده کالایی به یک تأمین‌کننده راه‌حل‌های صنعتی پیشرفته تبدیل می‌نماید.

بومی سازی در صنعت نفت و گاز

در کنار این، با احداث کارخانه‌های لوله بدون درز در اصفهان و چابهار (با مجموع ظرفیت ۲۰۰ هزار تن)، این گروه مستقیماً وارد بازار پرسود و استراتژیک نفت، گاز و پتروشیمی می‌شود. و شاید جسورانه‌ترین اقدام، ورود به صنعت مس از طریق پروژه جانجا باشد که یک سرمایه‌گذاری هوشمندانه برای آینده‌ای است که در آن مس، به لطف انقلاب خودروهای الکتریکی و انرژی‌های تجدیدپذیر، نقشی حیاتی ایفا خواهد کرد.

استراتژی رشد فولاد مبارکه، روایتی از تلاش یک غول صنعتی برای ساختن آینده‌ای متفاوت در شرایطی دشوار است. این شرکت دریافته است که در دنیای جدید، قدرت تنها در مقیاس تولید خلاصه نمی‌شود، بلکه در توانایی تولید محصولات پیچیده‌تر و متنوع‌تر نهفته است. اینکه آیا این شرط‌بندی بزرگ می‌تواند بر موانع عظیم اقتصاد ایران غلبه کند، پرسشی است که آینده به آن پاسخ خواهد داد. اما برای قهرمانان صنعتی ایران، درجا زدن گزینه‌ای محتمل به نظر نمی‌رسد.