مواد معدنی
-
چرا ابرقدرت‌ها در پی گنجینه‌های زیر اقیانوس آرام هستند؟ و چرا حق با آنهاست؟
مسابقه در اعماق
در دل تاریکی اقیانوس آرام، نبردی خاموش بر سر آینده انرژی جهان در جریان است. این مقاله پرده از رقابتی پنهان برمی‌دارد که در آن سیاست، محیط زیست و فناوری به هم گره خورده‌اند. با تحلیلی جسورانه، تصمیم ترامپ و ناکارآمدی نهادهای جهانی، اهمیت بازنگری در قوانین منابع دریایی و فرصت‌های پیش‌روی کشورها را برای دسترسی به فلزات حیاتی در عصر انرژی پاک برجسته می‌سازد.
-
چرا رقابت بر سر مواد معدنی حیاتی، آینده اقتصاد جهانی را رقم می‌زند؟
اتم‌های استراتژیک
این گزارش از فایننشال تایمز به وضوح نشان می‌دهد که تسلط بر بازار مواد معدنی حیاتی، همانند تسلط گذشته بر نفت و زغال‌سنگ، کلید قدرت اقتصادی و امنیتی در قرن ۲۱ است. در حالی که چین با سرمایه‌گذاری‌های گسترده و سیاست‌های انحصاری، تسلط خود را بر فرآوری و تأمین این مواد تثبیت کرده، غرب به‌ویژه آمریکا، با نگرانی به دنبال راهی برای کاهش وابستگی و تضمین امنیت زنجیره تأمین است. جنگ تجاری ترامپ با چین تنها آغاز ماجرا بود؛ امروز، هر تصمیم در حوزه مواد معدنی حیاتی می‌تواند معادلات ژئوپلیتیک و اقتصادی جهان را تغییر دهد. آیا آمریکا و متحدانش خواهند توانست از سلطه چین رهایی یابند؟
-
رئیس کمیسیون معدن اتاق ایران مطرح کرد؛
زنگ خطر در معادن ایران
رئیس کمیسیون معدن اتاق ایران گفت: با توجه به ناترازی‌هایی که در حوزه برق و انرژی وجود دارد، بسیاری از معادن و کارخانه‌ها عملاً با ۳۰ تا ۴۰ درصد ظرفیت خود کار می‌کنند.
-
ایالات متحده در آستانه ایجاد صندوق ۵ میلیارد دلاری برای معادن استراتژیک
رقابت استراتژیک واشنگتن و پکن بر سر مواد معدنی
ایالات متحده در حال مذاکره برای ایجاد یک صندوق سرمایه‌گذاری ۵ میلیارد دلاری در بخش معدن است. این سرمایه‌گذاری تاریخی که با هدف مقابله با سلطه چین بر زنجیره تأمین مواد معدنی حیاتی و تضمین امنیت عرضه بلندمدت طراحی شده، به دولت آمریکا اجازه خواهد داد تا مستقیماً در پروژه‌های بزرگ معدنی در سراسر جهان مشارکت کند.
-
فراتر از استخراج نقشه راه معادن در عصر دیجیتال؛
معدن،طلای سبز اقتصاد دیجیتال
نقش بی‌بدیل مواد معدنی در فناوری‌های سبز و دیجیتال، فرصتی بی‌نظیر برای کشورهای دارنده این منابع فراهم کرده است؛ مشروط بر آنکه با خلق «بسته‌های سیاستی هماهنگ» و فراتر رفتن از صادرات مواد خام، به حلقه‌های با ارزش‌افزوده بالاتر زنجیره تولید جهانی بپیوندند.
-
صندوق مشترک آمریکا و اوکراین برای معادن حیاتی؛
همکاری استراتژیک در منابع معدنی
دولت اوکراین و شرکت مالی توسعه بین‌المللی ایالات متحده با راه‌اندازی صندوق سرمایه‌گذاری ۱۵۰ میلیون دلاری مشترک، توافق کردند تا پروژه‌های کشف و استخراج مواد معدنی حیاتی را توسعه دهند. این همکاری که بر حوزه‌های انرژی، زیرساخت و مواد معدنی متمرکز است، هدف دوگانه بازسازی اقتصاد اوکراین و تقویت زنجیره تأمین منابع طبیعی آمریکا را دنبال می‌کند.
-
در مرداد سال جاری؛
معدن رشد کرد
مرکز پژوهش‌های مجلس در تازه‌ترین گزارش خود از پایش بخش حقیقی اقتصاد ایران در مردادماه ۱۴۰۴، از عملکرد درخشان و دو رقمی صنعت معدن و فلزات پرده برداشت. این بخش با رشدی چشمگیر در شاخص‌های تولید و فروش، نه تنها از سایر رشته‌فعالیت‌های صنعتی پیشی گرفت، بلکه به موتور محرکه اصلی اقتصاد کشور و مولد ارزش افزوده تبدیل شد و نشان داد که پتانسیل‌های پنهان این حوزه، اکنون در حال شکوفایی است.
-
گامی نو برای کاهش وابستگی به نفت؛
استخراج مواد معدنی از بستر دریا
بحرین با حمایت مالی از یک شرکت آمریکایی برای دریافت مجوز استخراج مواد معدنی از بستر دریا، به دنبال تنوع بخشیدن به اقتصاد خود و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی است. این منطقه در اقیانوس آرام حاوی مواد معدنی ارزشمندی برای صنایع پیشرفته از جمله ساخت خودروهای برقی است.
-
معاون اکتشاف سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور مطرح کرد؛
کنسرسیوم‌های معدنی ناجی صنعت در دوران تحریم
معاون اکتشاف سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور با اشاره به مشکلات ناشی از تحریم‌ها در همکاری با کشورهای پیشرو در حوزه معدن، توسعه همکاری‌های منطقه‌ای و تشکیل کنسرسیوم‌های معدنی با کشورهای همسایه را برای تقسیم هزینه، کاهش ریسک و افزایش ارزش افزوده ضروری عنوان کرد.
-
ریوتینتو و BHP؛ استراتژی ارزشمندترین شرکت‌های معدنی دنیا چه تفاوت‌های دارد؟
قمار روی آینده
شرکت‌های BHP و ریوتینتو، دو شرکت بزرگ معدنی جهان، سال‌ها در یک جهت با هم پیش می‌رفتند. در طول دهه ۲۰۰۰، ارزش سهام این دوقلوی انگلیسی-استرالیایی به پشتوانه تقاضای بالای چین برای کالاهای اساسی در اوج بود. در سال ۲۰۰۷، آنها حتی امکان ادغام با هم را بررسی کردند. سپس، زمانی که ابرچرخه کالاهای اساسی در سال ۲۰۱۵ در هم شکست، هر دو شرکت در لیست سیاه سرمایه‌گذاران قرار گرفتند و مجبور شدند دارایی‌های خود را آزاد کنند. اما حالا که هر دو شرکت به دنبال بیشترین بهره‌برداری از گذار انرژی هستند، راهشان برای قمار روی آینده از هم جدا شده است.
-
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت مطرح کرد؛
سرمایه‌گذاری ۲۰ همتی در اکتشاف معادن
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت از تعریف ۳۰ بسته اکتشافی برای بخش خصوصی خبر داد و گفت: هدف ما جذب حداقل ۲۰ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری خصوصی در بخش اکتشاف معادن در سال جاری است.
-
عرصه‌های معدنی، چگونه در پیچ بوروکراسی اداری گرفتار مانده‌اند؟
حبس پهنه‌ها
این گزارش که حاصل مطالعه جامع وضعیت دسترسی به عرصه‌های معدنی در کشور است، به بررسی چالش‌ها و ارائه راهکارهای عملی برای بهبود شرایط می‌پردازد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که تداخل با مناطق حفاظت شده محیط‌زیست، عرصه‌های منابع طبیعی، مناطق نظامی و امنیتی و حریم‌های شهری و روستایی، مهم‌ترین عوامل محدودکننده دسترسی به منابع معدنی هستند. علاوه بر محدودیت‌های فیزیکی، پیچیدگی فرآیندهای اداری و تعدد مراجع تصمیم‌گیر نیز مانع جدی در مسیر توسعه فعالیت‌های معدنی محسوب می‌شود. این وضعیت نشان‌دهنده چالش جدی در مسیر توسعه بخش معدن کشور است و بازنگری در سیاست‌ها و رویکردها را الزامی می‌داند.
-
تحول دیجیتال در سازمان زمین‌شناسی کلید خورد؛
هوش مصنوعی متحول کننده اکتشاف معادن ایران
سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با بهره‌گیری از فناوری‌های نوینی مانند هوش مصنوعی، بیگ دیتا و اینترنت اشیا، تحول دیجیتال را در دستور کار قرار داده است. توسعه نخستین پایگاه هوشمند مدیریت داده‌های علوم زمین، راه‌اندازی سامانه اطلس‌های پویا و ایجاد موزه مجازی زمین‌شناسی در متاورس، از جمله پروژه‌های پیش‌روی این سازمان است که دقت و سرعت اکتشاف منابع معدنی را متحول خواهد کرد.
-
مدیر مجامع شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات؛
معدن می‌تواند اشتغال پایدار ایجاد کند
مدیر مجامع شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات با اشاره به پتانسیل بالای بخش معدن در ایجاد اشتغال پایدار و رشد اقتصادی غیرنفتی، از چالش‌های جدی این بخش شامل نرخ بهره بالا، کمبود خوراک، مشکلات تأمین برق و گاز، و محدودیت دسترسی به فناوری‌های روز دنیا خبر داد و بر لزوم بازساختاردهی تکنولوژیک و تبدیل شدن به صادرکننده حرفه‌ای فولاد تأکید کرد.
-
گذار معدن به سوی تاب‌آوری با فناوری و تنوع‌بخشی؛
چالش‌های آینده صنعت معدن جهانی
سال ۲۰۲۴ برای صنعت معدن جهانی، سالی پرچالش با کاهش سودآوری و افزایش فشارهای ناشی از تحولات ژئوپلیتیکی و اقتصادی بود. با وجود رشد یک درصدی درآمد ۴۰ شرکت بزرگ معدنی، سود عملیاتی آنها ۵ درصد کاهش یافت و حاشیه سود از ۲۴ به ۲۲ درصد رسید. در این میان، تمرکز شدید تولید مواد معدنی حیاتی در چند کشور خاص، نگرانی‌های امنیتی را افزایش داده و بسیاری از کشورها را به سمت متنوع‌سازی زنجیره تأمین و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین سوق داده است. آینده این صنعت به سازگاری با انرژی‌های تجدیدپذیر، مدیریت ریسک‌های اقلیمی و خودکارسازی فرآیندها گره خورده است.
-
سیستان و بلوچستان در مدار اکتشافات معدنی؛
رکورد حفاری، موتور محرک امنیت سرمایه‌گذاری معدنی
مدیر مجتمع طرح‌های اکتشافی سیستان و بلوچستان، از ثبت رکورد ۱۸ هزار و ۹۷۰ متر حفاری اکتشافی در پنج‌ماهه نخست امسال خبر داد؛ رقمی که رشد ۱۰۹ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته را نشان می‌دهد. او توسعه اکتشافات معدنی را اولویت قطعی استمرار فعالیت معادن و صنایع معدنی دانست و تأکید کرد این شتاب می‌تواند جذابیت سرمایه‌گذاری را بالا برده و ریسک حضور در بخش معدن را کاهش دهد.
-
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت مطرح کرد؛
مدیریت هوشمند بحران در جنگ ۱۲ روزه
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به تداوم فعالیت معادن کشور در طول جنگ ۱۲ روزه، اعلام کرد: با وجود مشکلات مقطعی در تأمین مواد ناریه در برخی معادن واقع در مناطق حساس، مدیریت بحران به‌گونه‌ای عمل کرد که هیچ وقفه‌ای در روند تولید و استخراج ایجاد نشد.
-
شتاب‌گیری اکتشافات معدنی برای تضمین خوراک پایدار صنایع؛
جهش ۴۰ درصدی حفاری‌های اکتشافی ایمیدرو
روند صعودی اکتشافات معدنی در کشور شتاب گرفته است؛ تنها در چهار ماه نخست ۱۴۰۴، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) و شرکت‌های وابسته، ۲۳۵ هزار متر حفاری اکتشافی انجام دادند؛ رقمی که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، جهشی ۴۰ درصدی را ثبت کرده و مسیر تأمین پایدار مواد اولیه برای صنایع معدنی و فلزی کشور را تقویت کرده است.
-
فرصت پنهان
ایران با داشتن ۶۸ نوع ماده معدنی و ۳۷ میلیارد تن ذخایر کشف‌شده، جزو ۱۵ کشور معدنی جهان است، اما سهم ناچیز معدن در تولید ناخالص داخلی، گویای بهره‌برداری ناکافی از این ظرفیت‌هاست. در صورت عدم توسعه اکتشافات، برخی ذخایر طی ۸ تا ۱۵ سال آینده پایان می‌یابند و کشور با بحران تأمین مواد اولیه روبه‌رو خواهد شد. اما الزامات توسعه پایدار اکتشاف منابع معدنی در کشور چیست؟
-
عناصر کمیاب، برگ برنده پکن؛
چین از اهرم معدنی عقب نشست
در پی مذاکرات واشنگتن و پکن در لندن، توافقی برای کاهش محدودیت‌های صادرات ۱۷ ماده معدنی کمیاب حاصل شد؛ موادی که سلطه چین بر تولید و فرآوری آنها ماه‌ها به‌عنوان سلاحی در جنگ تجاری با آمریکا به کار گرفته می‌شد. این توافق، اگرچه آتش اختلافات تعرفه‌ای را خاموش نکرد، اما نگرانی صنایع خودروسازی، هوافضا و فناوری را موقتاً کاهش داد و مسیر گفت‌وگو را باز نگه داشت.
-
چرا فرآوری معدنی برای امنیت ملی اهمیت دارد؟
بهتر است دولت‌های غربی بخش‌هایی از صنعت فرآوری فلزات را ملی کنند تا بتوانند با چین رقابت کنند. تأسیسات فرآوری مواد معدنی، مانند کارخانه‌های ذوب فلزات، باید به عنوان یک مساله امنیت ملی در نظر گرفته شوند. بدون حمایت قابل توجه دولت‌ها، کشورهای غربی همچنان به چین برای تأمین مواد معدنی حیاتی وابسته خواهند بود.
-
نبرد منابع
آفریقا به عنوان قاره‌ای غنی از ذخایر معدنی در سال‌های اخیر به یکی از مقاصد جذاب برای سرمایه‌گذاری در بخش معدن و فلزات تبدیل شده است. منابع طبیعی متنوع از طلا و الماس گرفته تا مس، بوکسیت و سنگ‌آهن فرصت‌های گسترده‌ای برای توسعه صنعتی فراهم کرده‌اند. در این گزارش به طور ویژه بر سنگ‌آهن و زنجیره تولید فولاد تمرکز می‌کنیم. این مواد نقش کلیدی در زیرساخت و اقتصاد صنعتی دارند و کشورهای آفریقایی نیز در تلاشند تا با بهره‌برداری بهینه از آنها ارزش افزوده بیشتری برای خود ایجاد کنند.
-
اعتمادسازی معدنی
آرژانتین، پس از دو دهه سیاست‌های مالی سهل‌انگارانه و کسری بودجه‌ای که در دهه 2010 به‌طور متوسط 5درصد تولید ناخالص داخلی بود، در حال بازنویسی داستان اقتصادی خود است. رژیم تشویقی سرمایه‌گذاری برای پروژه‌های کلان (RIGI)، با معافیت‌های مالیاتی 10ساله و تضمین‌های ارزی برای پروژه‌های بالای 200 میلیون دلار، سیگنالی قوی به سرمایه‌گذاران جهانی ارسال کرده است. طبق گزارش بانک جهانی، جریان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در بخش معدن آرژانتین در سال 2024 به 2/3 میلیارد دلار رسیده؛ رشدی 40درصدی نسبت به سال قبل. اما این معجزه چطور اتفاق افتاد؟
-
تله تکنولوژی
این گزارش تحلیلی، به یکی از جدی‌ترین بحران‌های پیش‌روی صنعت فولاد می‌پردازد؛ کاهش عیار سنگ آهن و تاثیر آن بر آینده فولاد سبز. با بررسی دقیق شکاف میان عرضه و تقاضای جهانی سنگ آهن با عیار بالا، چالش‌های تکنولوژیکی، پیامدهای اقلیمی و فشارهای ژئوپلیتیک، خواننده درمی‌یابد که چگونه این بحران می‌تواند زنجیره تامین فولاد را متحول، اهداف اقلیمی را تهدید و موقعیت ایران در بازار جهانی را به خطر بیندازد.
-
رشد شکننده کانی‌ها زیر فشار رکود؛
صادرات دلیل تاب‌آوری بخش معدن
در حالی که رکود سایه سنگینی بر صنعت کشور انداخته و شاخص مدیران خرید به کمترین سطح خود طی شش سال اخیر سقوط کرده است بخش صنایع کانی غیرفلزی برای سومین ماه متوالی با حفظ شاخص شامخ بالای ۵۰، عملکردی فراتر از انتظار داشته است. اما کارشناسان هشدار می‌دهند که این رشد شکننده بیش از آنکه حاصل ثبات باشد محصول تقاضای فصلی صادرات و وابستگی کمتر به واردات مواد اولیه است و با ادامه فشارها بر تامین انرژی و نقدینگی تاب‌آوری این بخش نیز در خطر قرار دارد.
-
دولت دهلی‌نو پروژه تأمین داخلی مواد معدنی را کلید زد؛
هند علیه انحصار چین
با اعلام سازمان زمین‌شناسی هند، ایالت‌های آروناچال پرادش و آسام در شمال‌شرق کشور به‌عنوان نواحی کلیدی کشف عناصر نادر خاکی، گرافیت و وانادیوم معرفی شدند. این مناطق به‌واسطه جایگاه استراتژیک و پتانسیل معدنی بالا، حالا در کانون برنامه‌های توسعه و خودکفایی هند در تأمین مواد اولیه صنایع دیجیتال، دفاعی و انرژی پاک قرار گرفته‌اند.
-
استخراج از بستر اقیانوس؛ راهی به سوی آینده‌ای سبز است یا آغاز فاجعه‌ای زیست‌محیطی؟
گردبادی زیر آب
جهان به سمت انرژی‌های پاک حرکت می‌کند و نیاز به فلزات کمیاب مثل کبالت، نیکل و منگنز سر به فلک کشیده است. در این میان، گره‌های معدنی کف اقیانوس به‌عنوان جایگزینی جذاب مطرح شده‌اند: منابعی بکر که بدون نیاز به تخریب جنگل‌ها یا کار کودکان، می‌توانند نیازهای فناوری‌های سبز را تأمین کنند. اما حتی اگر تمام موانع موجود برطرف شوند، آیا می‌توان آینده سبز را با به خطر انداختن ناشناخته‌ترین اکوسیستم‌های زمین ایجاد کرد؟
-
چرا کشورهای بزرگ برای منابع معدنی حیاتی اوکراین صف کشیده‌اند؟
گنج‌های مدفون
در حالی که گلوله و موشک آسمان اوکراین را می‌شکافند، زمین‌های این کشور به عرصه‌ای تازه برای رقابت‌های جهانی بدل شده‌اند. توافق تاریخی اوکراین با اتحادیه اروپا برای دسترسی به ذخایر لیتیوم، تلاش برای کاهش وابستگی به چین و هم‌زمان، بازی پیچیده‌ای میان آمریکا، کانادا و حتی چین! آیا اوکراین می‌تواند در میانه جنگ، معادلات جهانی مواد معدنی حیاتی را بازتعریف کند؟ این داستانی است از گنج‌های معدنی، رقابت ژئوپلیتیک، و دغدغه‌های زیست‌محیطی در دل یک کشور جنگ‌زده!.
-
آمریکا رقابت معدنی را آغاز کرد؛
اعماق اقیانوس در تسخیر سیاست
رئیس‌جمهور آمریکا، با صدور فرمان اجرایی در آوریل ۲۰۲۵، روند صدور مجوز استخراج معادن اعماق دریا را تسریع کرد تا به رقابت با چین در حوزه مواد معدنی حیاتی شتاب دهد، اقدامی که با واکنش منفی سازمان بین‌المللی بستر دریا و کشورهای عضو آن روبه‌رو شده و موجی از نگرانی‌های حقوقی و زیست‌محیطی را برانگیخته است.
-
پول مهم تر است یا ایدئولوژی؟
دولت‌های آفریقایی از ساحل عاج تا زامبیا در حال بازبینی قوانین معدنی خود هستند تا سهم بیشتری از درآمدها و مالکیت مواد معدنی به‌دست آورند. این تغییرات به‌دلیل افزایش تقاضا برای مواد معدنی مانند طلا، مس و لیتیوم، که برای گذار به انرژی‌های سبز ضروری هستند، ایجاد شده است. با این حال، فشارهای سخت‌گیرانه دولت‌های نظامی در این منطقه ممکن است اثرات منفی بر سرمایه‌گذاران خارجی داشته باشد.