پایگاه خبری تحلیلی ایراسین، در یک دهه گذشته، تحولات اقلیمی و فشار نهادهای قانون‌گذار موجب شده فولادسازان بزرگ جهان به‌دنبال شفافیت در انتشار گازهای گلخانه‌ای و سنجش دقیق ردپای کربن محصولات خود بروند. در این میان، ۲ استاندارد بین‌المللی ISO 14064-1 و ISO 14067 به ابزاری کلیدی برای پاسخگویی به این نیاز بدل شده‌اند.

۲ استاندارد کلیدی صنعت سبز

استاندارد ISO 14064-1 بر اندازه‌گیری، گزارش‌دهی و مدیریت انتشارات گازهای گلخانه‌ای در سطح سازمانی تمرکز دارد و به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که اهداف کاهش انتشار خود را به‌طور شفاف پایش و ارائه کنند؛ اقدامی که برای جلب اعتماد سرمایه‌گذاران پایدار و رعایت الزامات سیاست‌های کربنی جهانی ضروری است. در مقابل، استاندارد ISO 14067 نگاه دقیق‌تری به ردپای کربن هر محصول دارد و آن را به‌عنوان یک شاخص کلیدی در انتخاب تأمین‌کننده در بازارهای صادراتی مطرح می‌کند. این استاندارد نشان می‌دهد که زنجیره تولید تا چه اندازه به اصول سبز پایبند است.

دریافت این ۲گواهینامه در عمل به معنای عبور آزادتر از سدهای تجاری بازارهایی چون اروپا و ژاپن است که قوانین کربن‌مرزی (CBAM) را اجرا می‌کنند. همچنین بهبود برند و افزایش مزیت رقابتی در پروژه‌ها و قراردادهای بین‌المللی و دستیابی راحت‌تر به سرمایه‌گذاری‌های مبتنی بر اصول ESG از دیگر مزایای آن است. اما برای رسیدن به چنین جایگاهی، صنایع نیازمند مجموعه‌ای از ظرفیت‌ها و زیرساخت‌ها هستند: سیستم داده‌برداری دقیق از مصرف انرژی و مواد اولیه، رصد فرآیندهای حمل‌ونقل و تولید، تشکیل تیم‌های تخصصی مدیریت کربن آشنا به متدولوژی‌های جهانی مانند GHG Protocol، همکاری بین‌بخشی میان واحدهای تولید، انرژی، لجستیک و HSE، استقرار نظام مستندسازی و ممیزی داخلی هم‌راستا با الزامات بین‌الملل و بهره‌گیری از تجهیزات و نرم‌افزارهای پیشرفته محاسبه انتشارات گازهای گلخانه‌ای.

مدل‌های موفق جهانی

در عرصه جهانی، نمونه‌های موفقی وجود دارند که مسیر را روشن می‌کنند. ArcelorMittal در لوکزامبورگ هر دو گواهینامه را برای بخش‌هایی از تولید دریافت کرده و هدف‌گذاری کاهش ۳۰ درصدی CO₂ تا سال ۲۰۳۰ را دنبال می‌کند.

Nippon Steel ژاپن نیز با اجرای ISO 14064 در سطح گروه و ISO 14067 برای برخی محصولات خاص راه خود را به بازار سبز اروپا باز کرده است.

در کره جنوبی، POSCO به‌عنوان پیشتاز چرخه تولید کم‌کربن، گزارش‌دهی شفاف مبتنی بر ISO 14064 را در دستور کار دارد و Tata Steel هند با تمرکز بر ISO 14067 برای محصولات صادراتی و حضور در پروژه‌های اعتبار کربن، سبد مشتریان بین‌المللی خود را تقویت کرده است.

مسیر موفقیت در ایران

با این حال، دریافت توأمان هر ۲ گواهینامه در یک بازه زمانی کوتاه، همچون تجربه اخیر شرکت فولاد مبارکه ایران، حرکتی نادر و پرشتاب محسوب می‌شود که مرزهای رقابت منطقه‌ای را جابه‌جا کرده است.

پروژه این شرکت از اواخر سال ۱۴۰۲ آغاز شد؛ ابتدا با طرح ایده استقرار سامانه‌های مدیریت انتشار گازهای گلخانه‌ای و سنجش ردپای کربن محصولات، سپس برگزاری جلسات متعدد با مدیران و کارشناسان برای تبیین مزایا، الزامات و متدولوژی این ۲ استاندارد. طی یک سال، همه مراحل شامل تهیه مستندات، آموزش نیروی انسانی، طراحی ابزارهای محاسباتی و ایجاد ظرفیت‌های لازم پیش رفت.

در نهایت، ممیزی نهایی توسط یکی از معتبرترین ارزیابان بین‌المللی انجام شد و هر ۲ گواهینامه صادر گردید. پیامدهای این موفقیت به روشنی قابل مشاهده است، ارتقای توان صادراتی و حذف موانع ناشی از تعرفه‌های کربنی در بازارهایی چون اروپا، ترکیه و شرق آسیا، برتری فنی نسبت به رقبا، تثبیت جایگاه به‌عنوان مرجع صنعت سبز در خاورمیانه و ایجاد مسیرهای تازه برای جذب منابع مالی پایدار. این موفقیت تنها یک مدرک فنی نیست؛ یک سرمایه استراتژیک است که مسیر آینده صنعت فولاد ایران را در همسویی با روند جهانی اقتصاد کم‌کربن ترسیم می‌کند.